Namibya, Afrika’nın güneybatısında yer alan ve 1990 yılına kadar Güney Afrika işgali altında kalan bir ülkedir. Ülkenin tarihi, binlerce yıl önce Sanlar ve Khoikhoiler’in bölgeye gelmesiyle başlar. 19. yüzyılda Alman sömürgesi haline gelen Namibya, 1904-1908 yılları arasında Almanların Herero ve Nama halklarına karşı gerçekleştirdiği soykırım eylemleriyle de tarihe geçmiştir. 20. yüzyılın sonlarında Almanya, Herero ve Nama soykırımı için özür dilemiş ve mahkemelerde yargılanmıştır. Namibya, bağımsızlık sürecinde Mirage Savaşı’nı yaşamıştır. 1990 yılında Güney Afrika’dan bağımsızlığını ilan eden Namibya, günümüzde ekonomik gelişimi ve Swapo Partisi gibi konularla da ilgi çekmektedir.
İlk Sakinler – Sanlar ve Khoikhoiler
Namibya tarihi, binlerce yıl öncesine dayanmaktadır. Namib Çölü’nde yapılan araştırmalar, Namibya bölgesinin tarih öncesi döneminden bu yana yerleşim yeri olduğunu göstermektedir. Namibya topraklarında ilk yerleşenler ise Sanlar ve Khoikhoilerdir. Bu iki halk, küçük gruplar halinde göçebe hayat sürdürerek, hayvanlardan ve doğal kaynaklardan beslenmiştir. Sanlar, avcılık ve toplayıcılık yaparak, Khoikhoiler ise başta sığır olmak üzere hayvancılık yapmıştır.
San ve Khoikhoi halkları, 16. yüzyılda Hollandalı sömürgeciler tarafından bölgeye gelene kadar Namibya topraklarında tek başına kalmıştır. Hollandalılar, Namibya’nın kuzey ve güney bölgelerinde bazı yerleşimler kurmuşlardır. Ancak bu yerleşimler, bölgenin uçsuz bucaksız doğal ortamı karşısında etkisiz kalmış ve bölge halkı Hollandalılar tarafından sömürülmeye başlanmıştır.
- Sanlar ve Khoikhoiler, Namibya’nın ilk yerli halklarıdır.
- Hayvanlardan ve doğal kaynaklardan beslenmişlerdir.
- Hollandalılar, 16. yüzyılda Namibya’ya gelmiştir ve yerleşimler kurmuştur.
Alman İmparatorluğu Dönemi
Namibya’nın tarihinde önemli bir yer tutan Alman İmparatorluğu Dönemi, 19. yüzyılda başlamıştır. 1884 yılında Alman sömürge yönetimine giren ülke, 27 yıl boyunca Alman hükümeti tarafından yönetilmiştir. Alman İmparatorluğu, Namibya’da birçok koloni faaliyeti yürütmüş ve ekonomik çıkarları doğrultusunda kaynakları kullanmıştır. Bugün Okahandja ve Windhoek gibi şehirlerdeki bazı yapılar, dönemden kalan izler olarak günümüze kadar ulaşmıştır.
Bu dönem boyunca, Alman sömürge yönetimi, Namibya’da yaşayan yerli halkların topraklarını ellerinden alarak, onlara zulmetmiştir. Buna karşın, Alman hükümeti tarafından getirilen modern altyapı ve kalkınma önlemleri, ülkenin gelişimine katkı sağlamıştır.
Alman İmparatorluğu Dönemi, Namibya tarihindeki önemli bir yerini korumaktadır ve ülke kültürünün bir parçasıdır. Bu dönemde yaşananlar, Namibya tarihi için hala önemli bir etki oluşturmaktadır.
Herero ve Nama Soykırımı
1904-1908 yılları arasında gerçekleştirilen Herero ve Nama Soykırımı, Namibya tarihinin en karanlık dönemlerinden biridir. Alman İmparatorluğu’nun Namibya’yı sömürgeleştirmesi sırasında, Herero ve Nama halklarının etnik temizlik politikaları sonucu binlerce insan öldürüldü. Alman ordusu, Herero halkına affedilmeyecek bir cevap vermek için onları çember içine aldı ve binlerce insan susuzluktan, açlıktan ve hastalıktan öldü. Ayrıca Namibya’da düzenlenen ilk toplama kampları da bu dönemde oluşturulmuştur. Soykırımdan sonra Namibya halkı, yıllarca acı çekti ve geçmişte yaşananların izleri hala günümüzde görülebiliyor.
- Binlerce insan öldürüldü.
- Herero halkına affedilmeyecek bir cevap verildi.
- Toplama kampları oluşturuldu.
Nüremberg Mahkemesi ve Özür
1904-1908 yılları arasında Namibya’daki Herero ve Nama soykırımı, Alman İmparatorluğu döneminde gerçekleşmişti. Ancak Almanya, 20. yüzyılın sonlarında soykırımla ilgili sorumluluğunu kabul etti. 1990 yılında ülke bağımsızlığını kazandıktan sonra, Namibya hükümeti tarafından 21. yüzyılın başlarında Almanya’dan soykırım için resmi bir özür istendi. Alman hükümeti, 2015 yılında soykırımın sorumluluğunu kabul ederek, tarihte gerçekleştirilen bir soykırım için resmi olarak özür dilemekle birlikte, maddi tazminat ödemeyi reddetti. Bu durum, Namibyalılar tarafından sivil toplum örgütleri aracılığıyla eleştirildi.
Mirage Savaşı
Namibya’nın bağımsızlık sürecinde Mirage Savaşı, ülkenin Güney Afrika işgaline karşı verdiği bir mücadelenin bir parçasıydı. 1970’lerin sonunda ve 1980’lerin başında gerçekleşen bu olaylar, Namibya’nın bağımsızlığı için verilen mücadelede önemli bir dönüm noktası oldu.
Savaş, ABD ve İsrail’den satın alınan Mirage jet uçaklarının Güney Afrika Savunma Kuvvetleri’ne karşı kullanılması ile başladı. Namibya halkının desteğini arkasına alan Savaş, sadece Namibya’nın bağımsızlığı için değil, aynı zamanda Güney Afrika işgaline karşı diğer bölge ülkeleri için de bir umut kaynağı oldu.
- Savaşın sonucunda, Güney Afrika Savunma Kuvvetleri geri çekilmek zorunda kaldı ve Namibya, 1990 yılında bağımsızlığını kazandı.
- Savaş sırasında, yaklaşık 370 Namibyalı sivil de öldürüldü.
- Bu savaş, Namibya tarihinde önemli bir yer tutar ve bugün hala ülkenin bağımsızlık mücadelesinde bir semboldür.
Genel olarak, Mirage Savaşı, Güney Afrika işgaline karşı Namibya’nın verdiği mücadelenin en önemli olaylarından biridir ve Namibya’nın bugünkü bağımsızlığına ulaşmasında büyük bir rol oynamıştır.
Güney Afrika İşgal Dönemi
Namibya’nın Güney Afrika işgal dönemi, 1915 yılında başladı. İkinci Boer Savaşı sırasında, Güney Afrika Birliği tarafından Namibya’nın kontrolü ele alındı ve 1920 yılında Milletler Cemiyeti’nin onayı ile Namibya Güney Afrika’nın sömürgesi haline geldi. Güney Afrika yönetimi altında, Namibya’nın yerli halklarına karşı ayrımcı ve baskıcı politikalar uygulandı.
1966 yılında başlayan Namibya Bağımsızlık Savaşı, Güney Afrika yönetimine karşı gerilla mücadelesi şeklinde devam etti. 1990 yılında bağımsızlığını ilan eden Namibya, Güney Afrika işgal döneminden kurtuldu. Ancak işgal dönemi boyunca Namibya’nın ekonomisi Güney Afrika’nın kontrolündeydi ve bu nedenle Namibya bağımsızlığı sonrası ekonomik bir bunalım yaşadı.
Güney Afrika işgal dönemi boyunca, Namibya’nın yerli halkları olan Herero, Nama ve diğerleri Güney Afrika yönetimi tarafından ayrımcılığa uğradı ve insan hakları ihlalleri yaşandı. İşgal dönemi boyunca yaşanan bu zulümler, Namibya’nın bağımsızlığını ilan etmesinde etkili oldu.
Bağımsızlık Dönemi
Namibya, 21 Mart 1990 tarihinde Güney Afrika’dan bağımsızlığını ilan ederek tarihi bir adım atmıştır. Bağımsızlık sonrasında ülke, önemli siyasi ve ekonomik gelişmeler kaydetmiştir. Bağımsızlıktan sonra devlet başkanlığı görevini üstlenen Sam Nujoma, 3 dönem boyunca ülkeyi yönetmiştir. 2005 yılında ise yerini Hifikepunye Pohamba almıştır.
Bağımsızlık sonrasında ülke, demokratik ve çok partili siyasi sisteme geçmiştir. Swapo Partisi, bağımsızlıktan sonra da iktidarda kalmıştır. Suudilararası toplum tarafından takdir edilen Namibya, barışçıl bir geçiş dönemi yaşamıştır. Bağımsızlık sonrası, beyaz azınlığın sahip olduğu topraklar, ülke ekonomisini canlandırmak için yeniden dağıtılmıştır. Bununla birlikte, ülkeyi apartheid döneminden gelen ekonomik eşitsizlik, işsizlik ve yoksulluk sorunlarıyla karşı karşıya bırakmıştır.
Bağımsızlık sonrası, Namibya birçok yatırım elde etti. Afrika’nın en büyük limanlarından biri olan Walvis Bay, 1994 yılında Namibya’ya devredildi. Ülke ayrıca, büyük ölçüde turizme yatırım yaparak gelirlerini artırmaya çalıştı. Buna ek olarak, Namibya, dünya genelinde bilinen elmas ve uranyum madenlerine sahiptir. Bu madenler, ülkenin ekonomisine ciddi katkı sağlamaktadır.
Swapo Partisi ve Kleptokrasi
Swapo, Namibya’nın bağımsızlık mücadelesinde önemli bir role sahip olan siyasi partidir. Parti, 1960’larda özgürlük mücadelesi sırasında kurulmuş ve ülkenin bağımsızlığı için mücadele etmiştir. 1990’daki bağımsızlıktan sonra da Namibya’nın yönetiminde önemli bir rol oynamıştır.
Ancak, son yıllarda parti içindeki yolsuzluk iddiaları gündeme gelmiştir. Hükümetteki bazı yetkililer, partinin iktidarı süresince kamu fonlarını kişisel çıkarları için kullanmışlardır. Bu durum, Namibya halkı arasında büyük bir tepkiye neden olmuştur.
Bunun üzerine, hükümet yolsuzlukla mücadele edeceği sözü vermiş ve bazı yetkililer hakkında soruşturma başlatılmıştır. Ancak, Swapo partisi hala Namibya politikasında güçlü bir konuma sahip olmaya devam etmektedir.
Bu yolsuzluk iddiaları, Namibya’nın ekonomik kalkınması için de bir engel oluşturmaktadır. Yolsuzluklar, ülkede yatırımcıların güvenini sarsmakta ve ekonomik büyümeyi engellemektedir. Bu nedenle, Namibya hükümeti, yolsuzlukla mücadele ederek ülkenin ekonomik gelişimini sağlamlaştırmalıdır.
Namibya’nın Ekonomik Gelişimi
Namibya, zengin maden yataklarına sahip olmasıyla ekonomik olarak büyüme potansiyeli taşıyan bir ülkedir. Bağımsızlıktan sonra, hükümet yabancı yatırımları teşvik etmek için büyük çaba göstermiştir. Turizm, madencilik ve balıkçılık sektörleri de ekonomik kalkınmanın önemli bir parçasıdır. Namibya, Afrika kıtasındaki en küçük nüfuslu ülkelerden biridir. Bu nedenle, ciddi bir işsizlik sorunu vardır. İktidar partisi Swapo, ekonomik gelişim için yabancı yatırımları teşvik eden bir politika izlemekte ve ülkede iş imkanlarının artırılmasını hedeflemektedir.
