Güney Amerika’da And Dağları boyunca yer alan Peru’nun tarihi, İnka İmparatorluğu’nun hüküm sürdüğü 1200’lü yıllara kadar uzanır. İmparatorluğun yükselişi, Cusco’da bulunan Machu Picchu kentiyle simgelenir. İmparatorluğun en ünlü hükümdarlarından Pachacuti, imparatorluğun büyümesinde kilit bir rol oynadı ve askeri bir kale ve tapınak kompleksi olan Ollantaytambo dahil birçok imarata imza attı. Ancak İspanyol istilası sonucu İnka İmparatorluğu yok oldu. Günümüzde Peru, dünya çapında tanınan gastronomisi, turistik noktaları ve zengin etnik gruplarıyla öne çıkan bir ülkedir.
Önemli Tarihler
Peru tarihi, And Dağları’ndaki güney Amerika’da yer alan İnka İmparatorluğu’nun hükümdarlığıyla başlamaktadır. İnka İmparatorluğu, 1200’lü yıllarda Peru’da doğdu ve hüküm sürdü. İmparatorluk, Moche, Nazca ve Tiwanaku gibi önceden var olan medeniyetlerin yerini aldı. Teknolojik açıdan gelişmiş olan halk, tarım ve içme suyu kaynaklarını verimli bir şekilde kullanarak yaşamlarını sürdürdüler.
İnkaların Yükselişi
İnka İmparatorluğu’nun yükselişi, Güney Amerika’da birçok önemli yapı inşa eden ve 12. yüzyılda başlayan İnka hükümdarlığı dönemine denk gelmektedir. İnka İmparatorluğu’nun gücü, Cusco’da bulunan Machu Picchu kentiyle simgelenir. İnka İmparatorluğu’nun hızlı yükselişi, M.Ö. 1200 civarında başladı. Yine de, İnka İmparatorluğu’nun en güçlü lideri Pachacuti oldu ve İnka’nın gücünü daha da artırdı.
Pachacuti, İnka İmparatorluğu’nun başarısının anahtarıydı ve imparatorluğun düşmanlarına karşı düzenli seferler yaptı. Ollantaytambo, Pachacuti tarafından yapımı tamamlanan askeri bir kale ve tapınak kompleksidir. Machu Picchu da İnka İmparatorluğu’nun en önemli yapıları arasında yer alır ve turistler tarafından yoğun bir ilgi görür.
Pachacuti
Pachacuti, İnka İmparatorluğu’nun en ünlü hükümdarlarından biridir. Güçlü ve vizyon sahibi bir lider olarak, İnka imparatorluğunun büyümesinde önemli bir rol oynadı. Pachacuti, babasının ölümünden sonra tahta geçti ve hemen imparatorluğun doğu sınırlarını genişletmek için seferlere başladı. O, ayrıca İnka İmparatorluğu’nun başkenti olan Cusco’yu yeniden inşa etti ve şehri daha büyük ve daha ihtişamlı hale getirdi. Pachacuti, İnka imparatorluğunun altın çağını deneyimlemelerine neden olan büyük bir dönüşüm başlattı ve İnka kültürünün kalıcı mirasını bıraktı.
Ollantaytambo
Ollantaytambo, İnka İmparatorluğu’nun en önemli askeri kalelerinden biridir. Pachacuti tarafından inşa ettirilen bu kale, imparatorluğun güney sınırlarını korumak için kullanılmıştır. Ayrıca, Ollantaytambo’da bulunan tapınak kompleksi, İnka dini ritüellerde de önemli bir rol oynamıştır. Bu kompleks, tapınaklar, teraslar ve su kanalları gibi birçok farklı yapıdan oluşur ve İnka mühendislik becerilerinin en iyi örneklerinden biridir. Ollantaytambo, günümüzde turistlerin en sevdiği yerlerden biridir ve Machu Picchu gibi diğer İnka kalıntıları ile birlikte ziyaret edilebilir.
Machu Picchu
Machu Picchu, Peru’nun Cusco şehrinde bulunan ve İnka İmparatorluğu’nun en iyi korunmuş antik şehirlerinden biridir. Bu eski kent, And Dağları boyunca skalalar ve teraslar şeklinde inşa edilmiştir.
Machu Picchu’nun, İnka İmparatorluğu’nun çöküşünden sonra 16. yüzyıldan itibaren terk edilmesine rağmen, 1911 yılında Amerikan gezgin Hiram Bingham tarafından keşfedilmesiyle tanındı. Günümüzde, turistlerin yoğun ilgi odağı olan Machu Picchu, UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer almaktadır. Ziyaretçiler için iki turistik bölge sunan Machu Picchu, ünlü Sun Temple, Intihuatana, pututalar ve teraslarıyla göz kamaştıran bir manzara sunmaktadır. Machu Picchu’da ayrıca, özel turlar ve günlük geziler de düzenlenebilmektedir.
İspanyol İstilası
Peru’nun tarihindeki en karanlık dönemlerden biri olan İspanyol istilası, 16. yüzyılın ortalarında gerçekleşti. İspanyollar, İnka İmparatorluğu’na gelmeden önce sadece 180 adamla seyahat eden Francisco Pizarro liderliğinde bir grup keşifçiydi. Ancak bu seferki ve sonraki seferlerinde, İspanyol kolonistler, İnka İmparatorluğu’nu işgal etmek için çok daha büyük bir orduyla geri döndü.
Kolonicilerin gelişi, zaten zayıflamış olan İnka İmparatorluğu’nda büyük bir chaos yarattı. İspanyollar, güçlerini artırmak için yerli insanları Hristiyanlık dinini kabul etmeye zorladılar ve yerli liderleri de öldürttüler.
İspanyolların Peru’da koloni devleti kurması, İnka kültürünün çöküşü ve yerli halkın çoğunun katledilmesine sebep oldu. Bu dönem, günümüz Peru toplumunun etnik ve dinsel bileşimini etkiledi ve halen ülkenin tarihinde hafızalarda kalan bir acı olarak yerini koruyor.
Modern Peru
Peru, günümüzde modern bir ülkedir ve Güney Amerika’nın en büyük 10 ekonomisinden biridir. Nüfusu yaklaşık 33 milyon olan Peru, tarım, madencilik ve endüstri sektörleri ile ülkenin ekonomisine katkı sağlamaktadır. Lima, Peru’nun başkenti ve aynı zamanda en büyük şehridir. Turistler için de büyük bir çekim merkezi olan Peru, yerel halkın kültürünü tanıyan tarihi siteleri, güzel plajları ve harika manzaraları ile ünlüdür.
- Peru aynı zamanda bir kültür merkezidir. Ülke, önemli arkeolojik siteleri ve yerel halkın gelenekleri, müzikleri, dansları ve el sanatları gibi birçok kültürel etkinlikleri ile ziyaretçileri kendine çekmektedir.
- Peru, birçok yemek turisti tarafından tercih edilen bir destinasyondur. Peru yemekleri, dünya çapında ünlüdür ve ülkenin mutfağı uluslararası bir alanda tanınmaktadır.
Peru, aynı zamanda tarihi yerleriyle de ünlüdür. İnka İmparatorluğu’nun kalıntıları ve İspanyol İstilası döneminden kalma tarihi yapılar, turistlerin ilgisini çekmektedir. Bunların en ünlüleri Machu Picchu, Cusco ve Lake Titicaca’dır. Modern Peru, ülkenin tarihi zenginliklerini ve kültürel mirasını korumaktadır ve ziyaretçiler için birçok tarihi müze ve sanat galerisi bulunmaktadır.
Etnik Gruplar
Peru’da farklı etnik grupların bir arada yaşadığı zengin bir kültürel mirasa sahip bir ülkedir. En yaygın etnik gruplar Quechua ve Aymara’dır. Quechua, İnka İmparatorluğu döneminden beri yaygın olan ve genellikle And dağları bölgesinde yaşayan bir halktır. Aymara ise Peru’nun güneyinde ve Bolivya’da yaşayan bir diğer büyük etnik gruptur.
Peru’da ayrıca Afro-Peru, Çinli-Peru, Japon-Peru, İtalyan-Peru ve Alman-Peru gibi farklı etnik kökenlere sahip insanlar da yaşamaktadır. Her etnik grup, ülkenin kültürel çeşitliliğine benzersiz bir katkı sağlamaktadır.
- Quechua: İnka İmparatorluğu döneminden beri And dağları bölgesinde yaşayan bir halk.
- Aymara: Peru’nun güneyinde ve Bolivya’da yaşayan bir diğer büyük etnik grup.
Gastronomi
Peru, birçok farklı kültüre dokunmuş bir ülke olduğu için gastronomisi de oldukça zengin ve çeşitlidir. Peru yemekleri, dünya çapında tanınmakta ve ülkenin kültürel mirasını yansıtmaktadır. Ülkenin özgün yemek kültürü, İnka, İspanyol ve Afrikalı kölelerin dahil olduğu tarihi etkileşimlerden kaynaklanmaktadır.
Cebiche, Peru mutfağının en ünlü yemeklerinden biridir. Taze balık, limon suyu ve baharatlarla hazırlanan bu yemek, özellikle sahil şehirlerinde popülerdir. Papa a la huancaína, haşlanmış patates üzerine huancaína sosu ile servis edilen lezzetli bir yemektir. Lomo saltado ise, ince dilimlenmiş et, soğan, biber ve patates gibi malzemelerin karışımıyla hazırlanan geleneksel bir Peru yemeğidir.
Peru’ya seyahat edenler, ülkenin muhteşem yemekleri ile tanışabilirler. Ayrıca, Peru yemekleri, dünya çapında tanınan yemek yarışmalarında sık sık ödüller almaktadır.
